Soczewki kontaktowe charakteryzują się fizycznymi cechami, które pomagają przy dobrze tych odpowiednich do pacjenta. Wyróżnić można zwilżalność, elastyczność, jonowość, system stabilizacji, czy też kształt krawędzi soczewki. Szczególną uwagę należy zwrócić na parametry wpływające na przednią strukturą gałki ocznej - rogówką. Gazoprzepuszczalność oraz tlenotransmisyjność to parametry mające bezpośredni związek z transportem tlenu przez powierzchnię materiału soczewki kontaktowej do rogówki.
- Gazoprzepuszczalność - oznaczana jest skrótem Dk, gdzie D to współczynnik dyfuzji, natomiast k oznacza rozpuszczalność tlenu w materiale z którego w przyszłości będzie wyprodukowana soczewka kontaktowa. Nowe technologie i materiały pozwalają wyprodukować soczewki kontaktowe o wartości Dk/t na poziomie dochodzącym do 160–190.
- Tlenotransmisyjność - to parametr uwzględniający grubość już wyprodukowanej soczewki kontaktowej o określonej mocy. Oznaczany jest skrótem Dk/t, gdzie t to grubość soczewki. Opisuje przepływ cząsteczek tlenu przez soczewkę o danej grubości.
Spis treści:
- Jak przepuszczalność tlenu wpływa na rogówkę?
- Przepuszczalność tlenu a soczewki kontaktowe - historia
- Polecane marki soczewek kontaktowych o wysokiej tlenoprzepuszczalności
- Podsumowanie
Jak przepuszczalność tlenu wpływa na rogówkę?
Tlen jest rozpowszechnionym pierwiastkiem, który znajduje się na Ziemi. Pierwiastek ten jest niezbędny do funkcjonowania organizmów tlenowych, które potrzebują go do procesu oddychania. Do komórek tlen transportowany jest poprzez krew, dzięki naczyniom krwionośnym. Niektóre struktury, m.in. rogówka oka, są jednak pozbawione naczyń krwionośnych, które mogłyby im go dostarczać. Ponieważ zapotrzebowanie rogówki na tlen jest znaczne, należy jej zapewnić możliwość pobierania tego pierwiastka z zewnątrz.
Zaaplikowana soczewka stanowi barierę pomiędzy otoczeniem zewnętrznym a rogówką. Wówczas mniej tlenu może przenikać do komórek oka, co może wywołać hipoksję. Hipoksja to stan niedotlenienia organizmu spowodowany niedoborem tlenu w tkankach w stosunku do ich zapotrzebowania. Jest to poważny stan zdrowotny, który prowadzi do wielu groźnych powikłań, w tym:
- obrzęku rogówki;
- przymgleń;
- zmian w metabolizmie rogówki;
- infekcji;
- powstania mikrocyst na rogówce;
- syndromu suchego oka;
- zabarwienia rogówki;
- neowaskularyzacji;
- przekrwienia rąbka rogówki.
Niedostateczna tlenotransmisyjność zmniejsza też komfort noszenia soczewek – zaburza produkcję filmu łzowego, przez co użytkownik cały czas ma uczucie obecności ciała obcego pod górną powieką. Wówczas odczuwalne jest pieczenie oka, jego zaczerwienienie i podrażnienie, a wzrok jest zmęczony. Transmisja tlenu jest szczególnie potrzebna w sytuacjach, gdy pacjent nosi soczewki przez dzień i noc, długo pracuje przy komputerze lub przebywa w klimatyzowanych pomieszczeniach.
Przepuszczalność tlenu a soczewki kontaktowe - historia
Pierwsze soczewki kontaktowe były produkowane z polimetakrylanu metylu (PMMA), polimetakrylanu hydroksyetylowego (PHEMA), syntetycznych elastomerów, czy w późniejszym czasie z hydrożeli. Początkowo materiały z których wytwarzano soczewki nie pozwalały na wysoki przepływ tlenu. Zmieniło się to dopiero wtedy, gdy rozpoczęła się produkcja soczewek hydrożelowych. W ich przypadku przepuszczalność tlenu zależy od stopnia ich uwodnienia – im jest on wyższy, tym lepsza transmisja tlenu. Silikonowo-hydrożelowe soczewki kontaktowe są obecnie najczęściej spotykane, gdyż przepuszczają znaczną ilość tlenu w porównaniu z innymi materiałami.
Szacuje się, że aby uniknąć centralnego obrzęku rogówki, ilość dostarczanego tlenu nie powinna być mniejsza niż:
- 22 Dk/t przy otwartym oku – właściwa dla soczewek noszonych w trybie dziennym;
- 80 Dk/t przy zamkniętej powiece – właściwa dla soczewek noszonych w trybie ciągłym.
Znaczna większość soczewek hydrożelowych spełnia wyżej wymienione wymagania, a dzięki wysokiemu stopniowi uwodnienia zapewnia też komfort noszenia. Modele wykonane z materiału hydrożelowego są niezwykle elastyczne, bardzo dobrze dopasowują się do oka, nie wysychają i mogą być niewyczuwalne nawet po całym dniu noszenia.
Mimo wszystko warto wybrać soczewki o wyższych wartościach tlenoprzepuszczalności, tym bardziej że zapotrzebowanie rogówki na tlen jest wysokie, jak i również aktywności sportowe wymagają większych wartości Dk/t, aby utrzymać naturalną homeostazę. Wysoki współczynnik Dk/t jest charakterystyczny dla soczewek silikonowo-hydrożelowych, które jednocześnie są bardziej wytrzymałe i sztywne. Nowe technologie i materiały pozwalają wyprodukować soczewki kontaktowe o wartości nawet 160–190 Dk/t!
Polecane marki soczewek kontaktowych o wysokiej przepuszczalności tlenu
Dzięki innowacyjnym technologiom udaje się uzyskać wysoką przepuszczalność tlenu w soczewkach jednodniowych, miesięcznych czy dwutygodniowych. Soczewki kontaktowe, które charakteryzują się dużym współczynnikiem Dk/t:
Soczewki jednodniowe, dwutygodniowe i miesięczne #bioview
Dla wszystkich soczewek z tej rodziny tlenoprzepuszczalność wynosi aż 187 Dk/t! Do tego dochodzi również duża zawartość wody, dzięki czemu użytkowanie soczewek kontaktowych jest niezwykle komfortowe. Filtry UV zapewniają odpowiednią ochronę przed promieniowaniem słonecznym, a udoskonalona budowa (cieńsze krawędzie i gładka powierzchnia) sprawiają, że soczewki #bioview są niewyczuwalne na oku.
Zobacz soczewki kontaktowe marki #bioview
Soczewki miesięczne Biofinity
Przepuszczalność tlenu w soczewkach kontaktowych sferycznych wynosi 160 Dk/t. Technologia Aquaform Comfort Science sprawia, że nawilżenie oka utrzymuje się na takim samym poziomie nawet przez 14 dni! Co ważne, w produkcji soczewek Biofinity nie zostały wykorzystane syntetyczne środki nawilżające, co pozwala użytkować ten produkt nawet alergikom.
Zobacz soczewki miesięczne marki Biofinity
Soczewki miesięczne PureVision
Produkt firmy Bausch&Lomb jest bardzo wygodny w użytkowaniu i zapewnia doskonałe widzenie bez zniekształceń obrazu czy efektu halo. Zaokrąglony profil soczewek pozwala zmniejszyć tarcie pomiędzy powieką a powierzchnią soczewki, dzięki czemu są one niewyczuwalne. Przepuszczalność tlenu w soczewkach kontaktowych PureVision wynosi do 130 Dk/t.
Zobacz soczewki miesięczne marki PureVision
Podsumowanie
Warto pamiętać, że odpowiednia ilość tlenu, dotrze do Twojej rogówki, jeśli soczewki będą dobrze dopasowane. Nie zawsze tak się stanie, nawet jeśli tlenoprzepuszczalność w soczewkach kontaktowych jest wysoka. Z czego to wynika? Tlen do rogówki jest dostarczany przez łzy, które stale pokrywają gałkę oczną - znajdują się nawet pod soczewkami. Przepływ łez może zostać poważnie zaburzony, jeśli soczewka za ciasno lub za luźno przylega do rogówki. Przed zakupem odpowiedniego produktu zawsze skonsultuj się z optometrystą lub okulistą. Zdrowie Twoich oczu jest ważne!
Opracowanie:
Artykuł powstał w oparciu o publikacje naukowe i stanowi integralną część Poradnika Optometrysty. Zapoznaj się z artykułami zgromadzonymi w poradniku, aby dowiedzieć się więcej o soczewkach kontaktowych, okularach i zagadnieniach związanych z narządem wzroku. W razie wątpliwości skontaktuj się z naszym zespołem optometrystów lub poradź się swojego okulisty. Zagadnienia prezentowane w artykule, szczególnie w przypadku problemów ze wzrokiem, należy skonsultować ze specjalistą.
Realizacja - Zespół optometrystów pod redakcją mgr Oliwii Bugajczyk (Konsultant ds. optyki okularowej i optometrii KODANO Optyk)
źródła informacji:
- [1] Budaj M. Michalski A. Miśkowiak B. Filipecka K. Mandecka S. Badanie struktury soczewek kontaktowych z użyciem metod PALS, MIR, Ramana w aspekcie bezpieczeństwa osób przebywających w warunkach działania promieniowania jonizującego, Polim Med. 2018;48(1):5–9
- [2] Grzech A. Misiuk-Hojło M. Znaczenie przenikalności tlenu przez różne tworzywa polimerowe dla optymalizacji funkcjonowania soczewek kontaktowych, Katedra i Klinika Okulistyki Akademii Medycznej we Wrocławiu
- [3] Czapiewska M. Bilski P. Kruszka A. Winnicki A. Krysiński J. Soczewki kontaktowe – parametry, charakterystyka stosowanych polimerów, Farm Pol, 2018, 74 (12): 722–726
- [4] Oxygen Permeability of Contact Lenses Materials - Labthink
