Progresywne soczewki kontaktowe inaczej nazywane multifokalnymi to soczewki przeznaczone do korekcji prezbiopii (starczowzroczność), która spowodowana jest postępującym z wiekiem zmniejszeniem elastyczności soczewki oka i zaburzeniem akomodacji. Akomodacja (nastawność oka) sprawia, że oko dzięki zmianie kształtu soczewki dostosowuje się do obserwowania przedmiotów mieszczących się w różnych odległościach. Elastyczna soczewka na skutek działania wewnątrzgałkowych mięśni rzęskowych zmienia swój kształt. Skurcz mięśnia rzęskowego sprawia, że patrząc na bliskie odległości soczewka staje się bardziej wypukła i zwiększa swoją moc optyczną. Gdy patrzymy w dal mięsień rzęskowy rozluźnia się, a soczewka staje się bardziej płaska. Zmiana krzywizny soczewki powoduje zmianę jej ogniskowej, a co za tym idzie, zmianie ulegają również jej zdolności skupiające. Oko z wiekiem stopniowo traci zdolność prawidłowego ogniskowania na siatkówce obrazów przedmiotów znajdujących się w bliskiej odległości. Soczewka robi się coraz twardsza, grubsza i mniej elastyczna, przez co zmniejsza się jej zdolność do uwypuklania i spłaszczania. Proces ten rozpoczyna się ok. 40 roku życia i postępuje do wieku 60-65 lat.
- Podstawowym warunkiem prawidłowego doboru soczewek progresywnych jest określenie maksymalnej mocy do dali i minimalnej addycji do bliży tak, by takie połączenie zapewniło pożądaną jakość widzenia.
- W niektórych soczewkach progresywnych stosuje się różne addycje dla każdego oka (i różne oznaczenia: „D” lub „N”) w zależności od tego, które oko jest dominujące.
- Na rynku dostępnych jest wiele progresywnych soczewek kontaktowych, dopasowanych do potrzeb i preferencji każdego użytkownika.
Pierwszymi objawami prezbiopii są trudności z odczytaniem drobnego tekstu i odsuwanie go od oczu by uzyskać bardziej ostry obraz. Gdy oddalanie tekstu staje się niewystarczające lub niekomfortowe konieczne jest zastosowanie dodatkowej korekcji/mocy do czytania nazywanej addycją. Jej wysokość zależy od stopnia utraty akomodacji, najczęściej mieści się w przypadku progresywnych soczewek kontaktowych w przedziale od +0,5 do +3,5 D. Addycja zawsze jest wartością dodatnią, którą oblicza się tak że od mocy do bliży odejmuje się moc do dali. Ważna jest też odległość na jaką dobiera się korekcję. Do pracy przy komputerze jest to ok. 50-80 cm, czynności bardzo precyzyjne średnio ok. 20 cm, a standardowe czytanie 35 - 40 cm. Im bliższe odległości tym wartość dodatku (addycji) jest wyższa. Addycja zawsze jest wartością dodatnią. Oblicza się ją odejmując od mocy do bliży moc do dali. Addycja dla każdego z oczu zazwyczaj jest taka sama, choć nie jest to regułą i są pewne od niej wyjątki (np. operacja zaćmy w jednym oku).
Jak prawidłowo dobrać progresywne soczewki kontaktowe?
Warunkiem uzyskania dobrego widzenia w progresywnych soczewkach kontaktowych jest określenie maksymalnej korekcji/mocy do dali (największa moc plusowa, która nie pogarsza widzenia, najmniejsza moc minusowa zapewniająca dobre widzenie) oraz minimalnego dodatku (addycji) do bliży zapewniającego dobrą jakość widzenia. W niektórych progresywnych soczewkach kontaktowych, w zależności od tego, które oko jest dominujące, stosuje się dla każdego z oczu różne addycje lub różne oznaczenia (“D”, “N”).
Dlatego tak istotne jest by doborem progresywnych soczewek kontaktowych zajął się specjalista, który jako jedyny ma możliwość precyzyjnie określić moc i pozostałe parametry soczewek co zapewnia wysoki komfort i odpowiednią jakość widzenia na każdą odległość. Jeżeli pomimo optymalnego określenia mocy do dali i addycji jakość widzenia w soczewkach kontaktowych nie jest zadowalająca, to specjalista może zastosować pewne procedury pozwalające uzyskać poprawę widzenia. Należą do nich modyfikacja mocy do dali lub wielkości dodatku w zależności od tego na jaką odległość widzenie jest gorsze.
Które soczewki progresywne wybrać?
Na rynku dostępnych jest wiele rodzajów progresywnych soczewek kontaktowych różniących się od siebie konstrukcją i parametrami. Poniżej prezentujemy najbardziej popularne soczewki progresywne wraz z wartościami addycji w zależności od ich rodzaju:
Jakie są jednodniowe soczewki progresywne?
- 1-DAY ACUVUE® MOIST MULTIFOCAL: LOW (od +0,75 D do +1,25 D), MED (od +1,50 D do +1,75 D), HIGH (od +2,00 D do +2,50 D);
- ACUVUE® OASYS MAX 1-DAY MULTIFOCAL: LOW (od +0,75 D do +1,25 D), MID (od +1,50 D do +1,75 D), HIGH (od +2,00 D do +2,50 D);
- Biotrue ONEday for Presbyopia: LOW (od +0,75 D do +1,5 D), HIGH (od +1,75 D do +2,50 D);
- Clariti 1 Day Mutlifocal: LOW (do +2,25 D), HIGH (od +2,5 D do +3,0 D);
- Dailies AquaComfort Plus Multifocal: LO (do +1,25 D), MED (do +2,0 D), HI (do +2,5 D);
- Dailies Total 1 Multifocal: LOW (do +1,25 D), MED (od +1,5 D do +2,0 D), HIGH (od +2,25 D do +2,5 D);
- MyDay Multifocal: LOW (od +0,75 D do +1,25 D), MID (od +1,50 D do +1,75 D), HIGH (od +2,00 D do +2,50 D);
- Proclear 1 day Multifocal: pojedynczy profil mocy - do +2,5 D.
Jakie są dwutygodniowe soczewki progresywne?
- ACUVUE® OASYS MULTIFOCAL: LOW (od +0,75 D do +1,25 D), MID (od +1,50 D do +1,75 D), HIGH (od +2,00 D do +2,50 D)
Jakie są miesięczne soczewki progresywne?
- Air Optix Aqua Multifocal: LOW (do +1,25 D), MED (od +1,5 D do +2,0 D), HIGH (od +2,25 D do +2,5 D);
- Air Optix PLUS HydraGlyde Multifocal: LOW (do +1,2 D), MED (od +1,25 D do +2,0 D), HIGH (od +2,25 D do +2,5 D);
- Biofinity Multifocal: +1,0 D, +1,5 D, +2,0 D, +2,5 D;
- Clariti Multifocal: LOW (do +2,25 D), HIGH (od +2,5 D do +3,0 D);
- Proclear Multifocal: +1,0 D, +1,5 D, +2,0 D, +2,5 D;
- PureVision Multifocal: LOW (od +0,75 D do +1,5 D), HIGH (od +1,75 D do +2,5 D);
- PureVision 2 for Presbyopia: LOW (od +0,75 D do +1,5 D), HIGH (od +1,75 D do +2,5 D);
- TOTAL30® MULTIFOCAL: LO (do +1,0 D), MED (do +2,0 D), HI (do +2,5 D);
- ULTRA for Presbyopia: LOW (do +1,5 D), HIGH (od +1,75 D do +2,5 D).
Jakie są miesięczne soczewki progresywne w wersji dla astygmatyków?
- Biofinity® Toric Multifocal: +1,0 D, +1,5 D, +2,0 D, +2,5 D;
- Proclear Multifocal Toric: +1,0 D; +1,5 D; +2,0 D; +2,5 D; +3,0 D; +3,5 D; +4,0 D;
- ULTRA® Multifocal for Astigmatism: LOW (do +1,5 D), HIGH (od +1,75 D do +2,5 D).
W przypadku niektórych progresywnych soczewek kontaktowych stosuje się dla każdego z oczu różne addycje lub różne oznaczenia (“D”, “N”) zależnie od tego, które oko jest dominujące. Dlatego wielkość addycji oraz moc do dali powinien określić specjalista w ramach badania pod kątem doboru soczewek kontaktowych i dobrać soczewki najbardziej dostosowane do potrzeb i oczekiwań pacjenta.
Zobacz wszystkie soczewki progresywne
Dowiedz się więcej o prezbiopii i metodach jej korekcji z innych artykułów w Poradniku KODANO:
- Addycja w soczewkach kontaktowych
- Okulary progresywne czy dwuogniskowe?
- Okulary progresywne, czyli 3 w 1
- Presbiopia. Tajemnicza wada wzroku
Opracowanie:
Artykuł powstał w oparciu o publikacje naukowe i stanowi integralną część Poradnika Optometrysty. Zapoznaj się z artykułami zgromadzonymi w poradniku, aby dowiedzieć się więcej o soczewkach kontaktowych. W razie wątpliwości skontaktuj się z naszym zespołem optometrystów lub poradź się swojego okulisty. Zagadnienia prezentowane w artykule, szczególnie w przypadku problemów ze wzrokiem, należy skonsultować ze specjalistą.
Realizacja - zespół optometrystów KODANO Optyk
źródła informacji:
- [1] Grosvenor T. Optometria. Wydawnictwo Elesevier Urban & Partner. Wrocław 2011
- [2] Gasson A., Morris J. Soczewki kontaktowe. Wydawnictwo Elesevier Urban & Partner. Wrocław
- [3] Figura P., Tokarzewski T. Soczewki kontaktowe w praktyce. Ophtha therapy.