Astygmatyzm - Co to jest? Jak go wykryć?

Nazwa astygmatyzm dla osób, które słyszą ją po raz pierwszy, często kojarzy się z budzącymi lęk stygmatami. Dlatego z dużą ulgą przyjmują wiadomość, że jest to po prostu wada wzroku, objawiająca się nieostrym widzeniem szczegółów zarówno z daleka jak i z bliska.

   

Spis treści:

1. Na czym polega astygmatyzm?
2. Rodzaje astygmatyzmu
   • astygmatyzm zwykły krótkowzroczny
   • astygmatyzm złożony krótkowzroczny
   • astygmatyzm mieszany
3. Objawy astygmatyzmu
4. Jak własnoręcznie określić astygmatyzm?
5. Najbardziej popularne soczewki toryczne

 

Na czym polega astygmatyzm?

 

Układ optyczny oka obarczony astygmatyzmem jest niezdolny do prawidłowego skupiania promieni świetlnych na siatkówce. Światło wpadające przez oko przechodzi kolejno przez rogówkę, komorę przednią oka, soczewkę, ciało szkliste i powinno skupić się na siatkówce, która przekształca obraz w impulsy elektryczne przekazywane do ośrodka wzroku w mózgu, gdzie są interpretowane.

bieg promieni świetlnych w oku miarowym (bez wady wzroku)

W przypadku astygmatyzmu rogówka lub (rzadziej) soczewka, nie jest idealnie okrągła, zamiast kształtu np.piłki nożnej, bardziej przypomina piłkę do rugby, co powoduje, że promienie świetlne nie załamują się jednakowo, a obraz na siatkówce powstaje nieostry.

Astygmatyzm, inaczej nazywany niezbornością (niezbornością oka), sprawia, że równoległe promienie świetlne ogniskowane są w dwóch różnych punktach (ogniskach/przekrojach głównych), przed lub za siatkówką. Przekroje główne to przekroje, w których występuje największa i najmniejsza moc optyczna.

 

bieg promieni świetlnych w oku astygmatycznym

 

Rodzaje astygmatyzmu

W większości przypadków mamy do czynienia z astygmatyzmem regularnym, w którym przekroje o największej i najmniejszej mocy tworzą ze sobą kąt prosty. Wielkość astygmatyzmu jest różnicą mocy refrakcyjnej pomiędzy dwoma przekrojami głównymi. Astygmatyzm nieregularny występuje dość rzadko i zazwyczaj jest wynikiem urazu lub choroby rogówki (np. stożek rogówki).

Najczęściej rogówka jest bardziej stroma w przekroju pionowym (co powoduje większe załamanie światła) niż poziomym. Stan ten określa się astygmatyzmem prostym, inaczej nazywanym zgodnym z regułą (oś minusowego cylindra bliska lub równa zeru).

Gdy rogówka jest bardziej stroma w przekroju poziomym mamy do czynienia z astygmatyzmem odwrotnym, inaczej nazywanym przeciwnym regule (oś minusowego cylindra bliska lub równa 90 stopni).

Jeżeli położenie dwóch przekrojów głównych odbiega o więcej niż 20-30 stopni od kąta 90 lub 180 stopni, mówimy wtedy o astygmatyzmie skośnym (osie cylindrów między 30-70 i 110-150 stopni).

Astygmatyzm w zależności od położenia dwóch linii ogniskowych w stosunku do siatkówki dzielimy na:
 

• astygmatyzm zwykły krótkowzroczny (jedna linia ogniskowa znajduję się na siatkówce, druga przed siatkówką) lub nadwzroczny (jedna linia ogniskowa znajduję się na siatkówce, druga za siatkówką),
• astygmatyzm złożony krótkowzroczny (obydwie linie ogniskowe znajdują się przed siatkówką) lub nadwzroczny (obydwie linie ogniskowe znajdują się za siatkówką),
• astygmatyzm mieszany (jedna z linii ogniskowych znajduje się przed siatkówką, a druga za nią).

 

Objawy astygmatyzmu:

 

• zamglone widzenie do dali i bliży,
• linie pionowe mogą wydawać się wyraźniejsze od poziomych lub odwrotnie,
• mrużenie oczu by widzieć wyraźniej,
• uczucie zmęczenia oczu, łzawienie,
• czołowe bóle głowy.

 

Jak własnoręcznie określić astygmatyzm?

Istnieje szybki test pozwalający wykryć astygmatyzm. By go przeprowadzić należy zasłonić jedno oko i patrząc na tarczę przyjrzeć się wszystkim liniom.

Osoba bez astygmatyzmu będzie widziała wszystkie linie wyraźnie, równo oddalone od siebie oraz jednakowo czarne. Jeżeli niektóre linie będą się wydawać grubsze lub jaśniejsze od pozostałych, a do tego niektóre z nich będą bardziej oddalone od siebie to najprawdopodobniej w danym oku występuje astygmatyzm.

Astygmatyzm nie jest chorobą oczu, a jedynie wadą wzroku, której nie należy się bać. Można ją bez problemu korygować za pomocą: okularów (soczewkami cylindrycznymi), torycznych soczewek kontaktowych czy też chirurgii refrakcyjnej. Jej najczęstszą przyczyną jest dziedziczność.

 

Do najbardziej popularnych soczewek torycznych należą:

 

• ACUVUE® OASYS 1-DAY for ASTIGMATISM - o mocy soczewki od -9,00 do +4,00 oraz mocy cylindra od -0,75 do -2,25 (co 0,5)
• ACUVUE® OASYS for ASTIGMATISM - o mocy soczewki od -9,00 do +6,00 oraz mocy cylindra od -0,75 do -2,75 (co 0,5)
• Air Optix for Astigmatism - o mocy soczewki od -10,00 do +6,00 oraz mocy cylindra od -0,75 do -2,25 (co 0,5)
• Air Optix® PLUS HydraGlyde® for Astigmatism - o mocy soczewki od -10,00 do +6,00 oraz mocy cylindra od -0,75 do -2,25 (co 0,5)
• AquaView Toric - o mocy soczewki od -10,00 do +6,00 oraz mocy cylindra od -0,75 do -2,25 (co 0,5)
• Biofinity Toric - o mocy soczewki od -10,00 do +8,00 oraz mocy cylindra od -0,75 do -2,25 (co 0,5)
• Biotrue® ONEday for Astigmatism - o mocy soczewki od -9,00 do +4,00 oraz mocy cylindra od -0,75 do -2,25 (co 0,5)
• Dailies® AquaComfort Plus® Toric - o mocy soczewki od -8,00 do +4,00 oraz mocy cylindra od -0,75 do -2,25 (co 0,5)
• MyDay toric - o mocy soczewki od -10,00 do +6,00 oraz mocy cylindra od -0,75 do -2,25 (co 0,5)
• Precision 1-Day for Astigmatism - o mocy soczewki od -8,00 do +4,00 oraz mocy cylindra od -0,75 do -2,25 (co 0,5)
• Proclear Toric - o mocy soczewki od -8,00 do +6,00 oraz mocy cylindra od -0,75 do -2,25 (co 0,5)
• PureVision 2 HD for Astigmatism - o mocy soczewki od -9,00 do +6,00 oraz mocy cylindra od -0,75 do -2,25 (co 0,5)
• SofLens 66 Toric - o mocy soczewki od -9,00 do +6,00 oraz mocy cylindra od -0,75 do -2,75 (co 0,5)
• ULTRA for Astigmatism - o mocy soczewki od -9,00 do +6,00 oraz mocy cylindra od -0,75 do -2,75 (co 0,5)
• Zero 6 Toric RX - o mocy soczewki od -25,00 do +25,00 oraz mocy cylindra od -0,25 do -8,00 (co 0,25)