Choroby oczu utrudniają codzienne funkcjonowanie. W niektórych przypadkach mogą również odebrać samodzielność. Dzisiaj opowiemy o jednym ze schorzeń, które dotyka narząd wzroku. Czym jest zaćma? Co warto wiedzieć o tej chorobie oczu? Czy w tym przypadku może pomóc laserowa korekcja wzroku?
Co to jest zaćma?
Zaćma (inaczej katarakta) to choroba uznawana przez lekarzy za naturalny przejaw starzenia się organizmu. Tak samo tłumaczy się starczowzroczność, czyli prezbiopię. Zaćma jest jednak dużo poważniejszym schorzeniem. Prezbiopia to zaburzenie widzenia objawiające się utratą zdolności skupiania wzroku na przedmiotach, które znajdują się blisko. W przypadku katarakty mamy do czynienia ze stopniową utratą przejrzystości soczewki, co może doprowadzić do całkowitej utraty wzroku.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia zaćma stanowi główną przyczynę upośledzenia widzenia. Spośród wszystkich zabiegów okulistycznych najczęściej wykonuje się te, które są związane z usunięciem zaćmy.
Bezpośrednią przyczyną choroby zwanej także kataraktą jest zmętnienie soczewki oka. Jest to efektem zaburzeń przemiany materii soczewki. Zaćma może pojawić się jako wynik urazu lub jako skutek uboczny przyjmowania niektórych preparatów (tzw. zaćma polekowa), np. kortykosteroidów, deksametazonów (wykorzystywanych w przypadku leczenia chorób autoimmunologicznych), związków złota (stosowanych w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów), chloropromazyny, busulfanu, a także amiodaronu. Należy podkreślić, że choroba ta nie wywołuje bólu, swędzenia, łzawienia czy zaczerwienienia oka. Wyróżniamy cztery rodzaje zaćmy: starczą, wrodzoną, wikłającą oraz wtórną.
Zaćma starcza
Jest to najczęściej występująca postać zaćmy. Jej przyczyny nie zostały do końca zbadane. Uważa się, że wywołują ją między innymi zaburzenia metaboliczne związane ze starzeniem się organizmu.
Zaćma wrodzona
Mogą ją wywołać nieprawidłowości w rozwoju oka w pierwszych miesiącach życia płodowego. Wśród przyczyn zaćmy wrodzonej wymienia się: choroby matki w początkowym okresie ciąży (głównie zakażenia wirusowe, takie jak grypa, różyczka, żółtaczka zakaźna), a także uwarunkowania genetyczne.
Zaćma wikłająca
Jest to zaćma, która występuje w przebiegu innych chorób i dolegliwości, takich jak: cukrzyca typu 1 i 2, jaskra, stany zapalne czy odwarstwienia siatkówki. Katarakta może być również skutkiem nieleczonych zaburzeń hormonalnych, nieprawidłowości w pracy tarczycy oraz przytarczyc.
Zaćma wtórna
Zaćma wtórna powstaje po pewnym czasie po operacyjnym usunięciu zaćmy. Jest to ponowne zamglenie oraz zmętnienie tylnej torebki soczewki oka. Nie jest to takie samo schorzenie jak katarakta pierwotna. Zmętnienie bowiem nie następuje w samej soczewce, a w miejscu, które pozostało po usunięciu soczewki naturalnej. Zaćma wtórna może pojawić się w różnym czasie – zarówno kilka tygodni po tym, jak odbył się zabieg usunięcia zaćmy, jak i po kilku latach od operacji.
Leczenie zaćmy (katarakty)
Zaćmę leczy się tylko operacyjnie. Suplementy diety z luteiną stanowią jedynie zdrowy dodatek do diety, lecz nie mają działania leczniczego. Pacjent z zaawansowaną zaćmą ma takie same szanse wyleczenia, co osoba w początkowym stadium choroby. Raz usunięta „katarakta” nie atakuje ponownie. Zmętnieniu może ulec jedynie torebka, w której umieszcza się sztuczną soczewkę wewnątrzgałkową. W takiej sytuacji wykonuje się ambulatoryjnie zabieg laserowy przywracający jakość widzenia.
Laserowa operacja zaćmy to bezbolesny zabieg, który poprzedza badanie zaawansowania zmętnienia soczewki. Na podstawie uzyskanych wyników lekarz dobiera najlepszą metodę. Operacja przebiega przy zastosowaniu znieczulenia kroplowego. Podczas zabiegu wykonywane jest niewielkie nacięcie w rogówce, przez które wprowadzane jest narzędzie do usuwania zmętniałej soczewki. Następnie na to miejsce wprowadza się syntetyczny odpowiednik.
Choć dieta nie leczy oczu, pamiętajmy, by również w ten sposób dbać o zdrowy wzrok. Dostarczajmy do organizmu witaminę A, która pomaga siatkówce prawidłowo funkcjonować. Pamiętajmy również o luteinie, która chroni nasze oko przed szkodliwymi promieniami UV. Kwasy omega-3 dbają natomiast o jego zewnętrzną warstwę i poprawiają krążenie. Warto zaznaczyć, że nie mamy wpływu na występowanie zaćmy. Możemy jednak sami sobie zaszkodzić, np. narażając się na oddziaływanie szkodliwego promieniowania UV. Szczególnie narażone są osoby, które pracują wiele godzin dziennie na świeżym powietrzu. Stąd też zalecenia dotyczące noszenia okularów przeciwsłonecznych. Ryzyko choroby zwiększa również palenie papierosów.
Podsumowanie
Warto dbać o wzrok przez całe życie, aby zapobiegać rozwojowi schorzeń oczu, które mogą utrudnić nam codzienne życie. Profilaktyka polega m.in. na diecie bogatej w cenne witaminy, noszeniu okularów przeciwsłonecznych z filtrami oraz systematycznej kontroli wzroku.
Opracowanie:
Artykuł powstał w oparciu o publikacje naukowe i stanowi integralną część Poradnika Optometrysty. Zapoznaj się z artykułami zgromadzonymi w poradniku, aby dowiedzieć się więcej o soczewkach kontaktowych. W razie wątpliwości skontaktuj się z naszym zespołem optometrystów lub poradź się swojego okulisty. Zagadnienia prezentowane w artykule, szczególnie w przypadku problemów ze wzrokiem, należy skonsultować ze specjalistą.
Realizacja - Zespół optometrystów KODANO Optyk
