Wzrok w dobie gadżetów elektronicznych

Gadżety elektroniczne stanowią nieodłączny element naszego życia. Rozwój technologii niesie za sobą plusy i minusy. Zarówno wzrok u dzieci, jak i u dorosłych narażony jest na działanie niebieskiego światła. Podpowiadamy, jak właściwie dbać o wzrok – u młodszych i starszych użytkowników.

Żyjemy w czasach kiedy gadżety elektroniczne towarzyszą nam niemal na każdym kroku. Coraz więcej osób nosi przy sobie smartfony i tablety. Tradycyjne czytanie książek w wersji papierowej zastępuje e-czytanie w formie e-booków. Te wszystkie urządzenia sprawiają, że nasz wzrok jest nieustannie narażony na działanie szkodliwych czynników, które w dłuższym okresie mogą doprowadzić do poważnych schorzeń narządu wzroku.

 

Niebieskie światło a wzrok, czyli skutki nadmiernego wpatrywania się w ekrany urządzeń elektronicznych

 

Urządzenia elektroniczne, z których korzystamy na co dzień, mają znaczący wpływ na stan naszych oczu oraz na pogłębianie się istniejących wad. Długotrwałe wpatrywanie się w ekran monitora czy tabletu wywołuje u milionów osób objawy zespołu suchego oka. Jest to skutek zapominania o mruganiu, co powoduje wysuszenie gałki ocznej. W takiej sytuacji łzy nie są wydzielane w dostatecznej ilości. Ponadto dochodzi do zaburzeń w składzie poszczególnych warstw filmu łzowego. Oko traci naturalną barierę ochronną i staje się podatne na różne infekcje i podrażnienia. Pojawia się wówczas pieczenie, swędzenie, zaburzenia ostrości widzenia, ból oczu, uczucie zmęczenia oraz obrzęki. Może również występować ból karku i ramion, podwójne widzenie, zawroty głowy lub zamglenie obrazu. Nie powinniśmy lekceważyć wyżej wymienionych objawów, gdyż nieleczony zespół suchego oka może doprowadzić do zapalenia spojówki czy rogówki.

Wielogodzinne oglądanie telewizji, czytanie książek na czytniku, praca przed komputerem oraz wpatrywanie się w ekrany smartfonów nadmiernie eksploatują nasz wzrok. Od wielu lat trwają badania nad zjawiskiem CVS. Pod tajemniczym skrótem kryje się syndrom widzenia komputerowego (ang. Computer Vision Syndrome). Jest to zespół, który występuje u osób spędzających zbyt wiele czasu przed ekranami urządzeń elektronicznych – najczęściej komputera. Objawia się głównie uczuciem suchości oka i ma bezpośredni związek z zaburzeniami filmu łzowego – podobnie jak w przypadku syndromu suchego oka.

 

Smartfony a skurcz akomodacyjny

 

Coraz więcej osób czyta, korzystając ze smartfonów. Jest to o tyle niekorzystne dla wzroku, że czcionka użyta w tych nośnikach jest bardzo małej wielkości. Powoduje to, że nasze oczy narażone są na bardzo intensywny wysiłek. Dla osób młodych nie stanowi to trudności, ponieważ wysokie zdolności akomodacyjne oka pozwalają na bezproblemowe odczytanie nawet najmniejszej czcionki. Jednak z wiekiem mogą pojawić się problemy z wyraźnym widzeniem z bliska i wystąpi potrzeba noszenia szkieł korekcyjnych.

Ponadto czytanie w autobusie, metrze czy tramwaju nie stwarza korzystnych warunków dla naszego wzroku. Sztuczne i zmienne oświetlenie jest często niewystarczające, wstrząsy natomiast mogą powodować zmęczenie wzroku, a także bóle głowy. Korzystanie przez młode osoby z urządzeń o małym wyświetlaczu może spowodować skurcz akomodacyjny, który powoduje zaburzenie wyraźnego widzenia z daleka. Dzieje się tak, ponieważ podczas długotrwałego wpatrywania się z bliska w ekran telefonu mięsień rzęskowy oka jest napięty. Po oderwaniu wzroku od ekranu oddalone przedmioty przez pewien czas pozostają słabo widoczne. Ma to związek z tym, że oko nie jest w stanie w tak krótkim czasie dostosować się do patrzenia w dal, powodując pozorną krótkowzroczność.

 

Jak dbać o wzrok w cyfrowym świecie?

 

Nie da się ukryć, że w dzisiejszych czasach nie możemy obejść się bez urządzeń elektronicznych. Spędzamy wiele godzin dziennie ze smartfonem w ręku, pisząc na komunikatorze z rodziną i znajomymi. Oglądamy ulubione filmy, aby zapewnić sobie rozrywkę w czasie wolnym. W wielu zawodach korzystanie z komputera jest obowiązkowe. Nikt nie wyobraża sobie przecież grafika wykonującego projekty odręcznie czy ręcznie liczącej księgowej.

W takiej sytuacji koniecznie musisz zadbać o oczy. Podstawową zasadą jest zapewnienie bezpieczeństwa narządowi wzroku. Coraz więcej urządzeń elektronicznych wyposażonych jest w funkcje ochrony wzroku. Zadaniem takiego rozwiązania jest ograniczenie emisji niebieskiego światła dzięki użyciu cieplejszych kolorów.

Jeżeli spędzasz wiele godzin dziennie przed komputerem – w pracy, na studiach czy w szkole lub też jesteś kierowcą zawodowym – doskonałym rozwiązaniem mogą okazać się soczewki Blue Blocker. Powłoka Blue Blocker ma na celu neutralizowanie niebieskiego światła, które emitują zarówno urządzenia elektroniczne, jak i promienie słoneczne. Tym samym zwiększony zostaje komfort widzenia oraz ograniczone zjawisko przemęczonych oczu. Zbyt długa ekspozycja na niebieskie światło może nie tylko sprzyjać dyskomfortowi ze strony narządu wzroku. Może także powodować rozdrażnienie czy utrudniać zasypianie.

Innym ważnym elementem, na który powinniśmy zwrócić uwagę, jest czas ekranowy, czyli maksymalny bezpieczny czas, jaki można spędzić przed ekranem urządzenia elektronicznego. Ma to szczególne znaczenie w przypadku najmłodszych użytkowników. Wpływ urządzeń mobilnych na wzrok dzieci zbadała m.in. Amerykańska Akademia Pediatrii (AAP). Z przygotowanych przez nią wniosków wynika, że dzieci:

• do 18. miesiąca życia mogą korzystać z urządzeń elektronicznych jedynie z osobą dorosłą w wyjątkowych sytuacjach (np. krótka rozmowa wideo z dziadkami),
• od 18. do 24. miesiąca życia mogą wraz z opiekunem oglądać krótkie programy edukacyjne z szatą graficzną odpowiednią dla ich wieku,
• od 2 do 5 lat – maksymalnie godzina dziennie przed ekranem urządzenia elektronicznego, pod kontrolą rodzica,
• od 6. roku życia – dopiero teraz dziecko może korzystać z urządzeń elektronicznych bez kontroli opiekuna, jednak należy kontrolować czas spędzany przed ekranem.

 

Pamiętaj!

 

Aby zminimalizować skutki uboczne używania urządzeń elektronicznych, należy przestrzegać kilku podstawowych zasad:

• pamiętaj o mruganiu;
• rób sobie częste przerwy;
• zadbaj o właściwe oświetlenie;
• zapewnij sobie odpowiednią odległość od ekranu;
• przy wadzie wzroku ważne jest, aby odpowiednio dobrać soczewki kontaktowe lub zaopatrzyć się w okulary ze specjalną powłoką, która niweluje szkodliwe działanie światła niebieskiego pochodzącego od urządzeń elektronicznych;
• nawilżaj oczy stosując sztuczne łzy lub odpowiednie krople;
• wietrz pomieszczenie, w którym przebywasz.

Ze względu na rozwój technologii, w życiu każdego człowieka pojawiać się będzie coraz więcej urządzeń elektronicznych. Dlatego tak ważna jest znajomość zasad profilaktyki wzroku. Pamiętaj o rozsądnym korzystaniu z urządzeń elektronicznych. W razie zauważenia jakichkolwiek utrzymujących się dłużej objawów, wynikających z uczucia zmęczonych i suchych oczu, skonsultuj się ze specjalistą.