Pomoce optyczne dla słabowidzących

Pomoce optyczne przeznaczone są dla osób, u których nie da się poprawić widzenia poprzez zastosowanie okularów korekcyjnych, soczewek lub przez zabiegi operacyjne. Przyczyny takiego stanu rzeczy to między innymi schorzenia wywołane urazami, zwyrodnieniem siatkówki lub jej uszkodzeniem, bielactwem, wrodzonym niedorozwojem plamki oraz dużą krótkowzrocznością. Mogą wynikać również z wieku. Osoby takie mają trudności w funkcjonowaniu w życiu codziennym. Pomoce optyczne umożliwiają im korzystanie z narządu wzroku, poprawiając tym samym jakość życia.

 

Jak dobierane są pomoce optyczne dla słabowidzących?

 

Dobór pomocy optycznych wykonywany jest indywidualnie dla każdego w zależności od ubytku wzroku, sprawności manualnej oraz pozostałych potrzeb. Przeprowadzany jest w specjalistycznych gabinetach i poprzedzony badaniami m.in. badaniem ostrości wzroku. Ich zadaniem jest zrównoważenie spadku ostrości widzenia, poprzez powiększenie obrazów w miejscu, gdzie siatkówka nie została uszkodzona. Do najpopularniejszych pomocy optycznych należą:

 

Najpopularniejsze pomoce optyczne dla słabowidzących

 

Lupy ręczne

 

Na rynku dostępna jest szeroka gama tych produktów. W zależności od indywidualnych potrzeb i wymagań możemy wybierać w lupach z rączką, podświetlanych, które zwiększają kontrast tekstu, lupach stawianych na tekście, oraz o różnej średnicy i powiększeniu.

Istnieją również lupy specjalne, które umożliwiają czytanie książek na ekranie telewizora lub pozwalające zachować obydwie ręce wolne, by móc wykonać czynności, wymagające dużej dokładności. Dostępne są także lupy elektroniczne, które umożliwiają regulację powiększenia w szerokim zakresie i wybór opcji odwróconego kontrastu. Wszystkie sprawdzą się jako lupy do czytania.

Warto pamiętać, że lupy powiększające to pomoce optyczne stosowane do bliży. Ponadto nie obejmują one całego tekstu, a tylko jego aktualnie odczytywany fragment. Niektóre powiększenia umożliwiają czytanie wyrazu po wyrazie, inne nawet litera po literze. Im większe powiększenie oferowane przez lupę, tym mniejsza jest jej średnica i tym samym mniejsza odległość robocza. Wybierając powiększalnik, należy rozważyć każdy z tych parametrów, odnosząc go do własnych potrzeb i oczekiwań.

 

Monookulary

 

Przeznaczone są do dali i bliży. Wykorzystuje się w nich lornetki Keplera lub systemy lunetowe Galileusza, przy czym pierwszy typ monookularów przepisuje się zainteresowanym, którzy mają już doświadczenie w obsłudze lunety z systemem galilejskim.

Monookulary występują w formie przenośnej i wykorzystywane są w momencie zaistnienia potrzeby, np. w celu odczytania rozkładu jazdy autobusów czy konieczności przeczytania fragmentu tablicy informacyjnej. Mogą zostać również zamontowane w oprawie okularów przed jednym okiem, służąc np. do oglądania telewizji. Monookulary dostępne są w dużych przybliżeniach, najczęściej trzy- i siedmiokrotnych, jednocześnie są małe i lekkie. Ich wadą jest jednak ograniczone pole widzenia. Z tego powodu stosowane są statycznie i w pojedynczych, konkretnych sytuacjach, wymagających lepszego widzenia.

 

Okulary lornetkowe

 

Posiadają optyczny układ powiększania zarówno do bliży jak i dali. Występują jako lunetki, które umieszcza się w specjalnych oprawach. Wyposażone są w możliwość regulowania ostrości widzenia, w zależności od tego z jakiej odległości oglądamy przedmioty. W ramach okularów lornetkowych wyróżniamy okulary przeznaczone do oglądania telewizji, w tym także na wizyty w kinie lub teatrze i do czynności, w których potrzebne jest wyraźne widzenie z bliży: czytania i wielu codziennych zajęć.

 

Okulary lupowe

 

Jedno lub dwuoczne, zamknięte w klasycznych oprawkach okularowych. Przeznaczone do korekty bliży, a więc idealne do przeczytania gazety czy menu w restauracji. Ich zaletą jest duże powiększenie, mała waga oraz duże pole widzenia uzyskane dzięki temu, że okulary lupowe umieszcza się bezpośrednio przed okiem. Często stosowane u pacjentów ze zwyrodnieniem plamki żółtej oraz jaskrą. Mogą zostać przepisane także jako okulary dwuogniskowe.

Wyróżnia się również okulary lupowe pryzmatyczne – ze specjalnym pryzmatem wspomagającym konwergencję, który z kolei umożliwia widzenie obuoczne i pozostawienie wolnych rąk. Okulary lupowe pryzmatyczne przepisywane są zwłaszcza astygmatykom i osobom z chorobami siatkówki, które uniemożliwiają korzystanie z tradycyjnych form poprawy widzenia.

Do zwiększenia kontrastu widzenia przez okulary lupowe wykorzystywane są specjalnie dobrane filtry. Kolor szary – dzięki polaryzacji – niweluje odblaski. Filtr w kolorze żółtym i pomarańczowym wzmacnia kontrast. Należy również pamiętać, by zaczynać od jak najmniejszego powiększenia, zwiększając je w miarę potrzeb. U osób, które mają bardzo słabą ostrość widzenia, niezbędny jest powiększalnik elektroniczny.

 

Pomoce optyczne refundowane przez NFZ

 

W większości przypadków powiększalniki dla słabowidzących są refundowane przez NFZ, głównie raz na kilka lat i w konkretnej kwocie określonej przez Fundusz. Aby otrzymać refundację, trzeba uzyskać zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne, będące przedmiotami ortopedycznymi. Takie zlecenie wystawia okulista, współpracujący z NFZ. Czytelnie wypełnione zlecenie dodatkowo musi uzyskać potwierdzenie referenta NFZ. Ze zleceniem warto udać się do salonu optycznego, realizującego refundację i jednocześnie mającego dużą ofertę pomocy optycznych dla słabowidzących.

 

Podsumowanie

 

Powiększalniki dla słabowidzących to jeden z wielu cudów techniki, poprawiający komfort codziennego życia osobom, które z pewnych powodów nie mogą skorzystać z okularów korekcyjnych, soczewek ani zabiegów operacyjnych, a które borykają się z osłabionym widzeniem. Lupy powiększające, monookulary, okulary lornetkowe i lupowe – to ich najpopularniejsze rodzaje. W większości są refundowane przez NFZ, co dodatkowo ułatwia życie osobom słabowidzącym.