Cyfrowe zmęczenie wzroku (z ang. Digital Eye Strain) znane jest też jako syndrom widzenia komputerowego (z ang. Computer Vision Syndrome). Według American Optometric Association to grupa niekorzystnych objawów związanych z oczami i widzeniem, które powstają na skutek wielogodzinnego korzystania z komputera, telefonu komórkowego, tabletu, czytnika. Najczęstsze objawy to:
- ból głowy,
- ogólne przemęczenie,
- pieczenie oczu,
- zamglone widzenie,
- nadwrażliwość na światło,
- obniżona koncentracja.
Dlaczego nasz wzrok tak źle znosi pracę przed komputerem?
Nasze oczy są ewolucyjnie przystosowane do patrzenia w dal. Dziesiątki tysięcy lat temu życie upływało człowiekowi na wypatrywaniu zwierzyny i uważnej obserwacji otoczenia, by możliwie jak najwcześniej wykryć zagrożenie i przed nim uciec. To zupełnie odmienna sytuacja od współczesnej. Teraz przez większość czasu przebywamy w zamkniętych pomieszczeniach, a wzrok skupiamy na tym, co blisko nas. Takie patrzenie o wiele bardziej obciąża mięśnie sterujące akomodacją oka.
Naukowcy twierdzą, że nawet dwugodzinne korzystanie z ekranów urządzeń elektronicznych w ciągu dnia, może powodować cyfrowe zmęczenie wzroku. Co ciekawe, statystyki mówią, że większość osób spędza w taki sposób nawet dziesięć godzin dziennie! Problem dotyczy więc niemal każdego z nas.
Dla kogo okulary relaksacyjne?
Okulary relaksacyjne docenią przede wszystkim pracownicy, którzy korzystają przez większość dnia z komputera, telefonu lub innego urządzenia elektronicznego. Jest szczególnie istotne, jeśli używają tych urządzeń naprzemiennie - przerzucanie wzroku między ekranami może nawet nasilić objawy CVS. Okulary te polecane są zarówno osobom młodym, jak i tym, u których zaczyna rozwijać się presbiopia. Sprawdzają się także u użytkowników bez wady wzroku.
Relaksacyjne okulary do pracy przy komputerze – jak działają?
Na ratunek przychodzą nowoczesne rozwiązania optyczne. To między innymi okulary relaksacyjne, znane też jako okulary ze wsparciem akomodacji. Charakteryzują się unikalną konstrukcją, w której:
- górna część zapewnia korekcję widzenia na duże odległości,
- dolna część posiada dodatkową moc, która ma zmniejszyć wysiłek ponoszony przez mięśnie sterujące akomodacją oka w bliży – patrzeniu na monitor komputera, ekran telefonu, powierzchnię czytnika e-booków.
Okulary relaksacyjne to okulary z soczewkami, które posiadają progresję mocy. Ze względu na fakt, że jest ona niewielka, pole widzenia jest zdecydowanie większe niż w okularach progresywnych i nie wymaga takiej adaptacji.
Ciekawostka: Badania przeprowadzone przez The Vision Council w 2016 roku wskazały, że nawet 80% użytkowników lepiej oceniło okulary ze wsparciem akomodacji, niż zwykłe okulary jednoogniskowe, przeznaczone do pracy na bliskich odległościach.
Zalety okularów relaksacyjnych
Soczewki relaksacyjne sprawiają, że:
- oczy są mniej zmęczone,
- komfort widzenia jest znacznie lepszy - obraz jest ostrzejszy i bardziej wyraźny, nawet po kilku godzinach pracy,
- bóle głowy znikają lub stają się mniej dokuczliwe,
- poprawie ulega też nasza postawa ciała, bo przestajemy intuicyjnie przybliżać się do ekranu, by odczytać to, co się na nim znajduje. Rzadziej odczuwalny jest dzięki temu ból szyi i karku.
Nie musisz martwić się o to, że soczewki relaksacyjne będą przykuwać wzrok innych i nie pasować do oprawek. Wyglądają tak, jak zwykłe soczewki jednoogniskowe i są nie do odróżnienia. Możesz połączyć je ze swoim ulubionym stylem oprawek, jeśli tylko spełnią wymagania montażowe. Ale spokojnie, to określi optyk.
Soczewki relaksacyjne - rodzaje
Producenci oferują kilka rodzajów soczewek relaksacyjnych. Mają własne kryteria doboru, ale w większości klasyfikacja uwzględnia:
- soczewki dla młodych osób, pracujących z cyfrowymi urządzeniami, które doświadczają łagodnych objawów cyfrowego zmęczenia wzroku - w nich dodatkowa moc wynosi 0,5 D;
- soczewki dla osób około 30. roku życia, które czasami, ale nie każdego dnia zauważają u siebie objawy CVS - dodatkowa moc ma wartość 0,6-0,8 D;
- soczewki dla osób między 30. a 35. rokiem życia z często obserwowanymi objawami CVS - dodatkowa moc sięga 1,0 D;
- soczewki dla osób po 35. roku życia z poważnymi i często występującymi objawami CVS - dodatkowa moc wynosi najczęściej 1,2 D.
Wybór właściwych soczewek warto jednak skonsultować podczas badania wzroku.
Jak dodatkowo łagodzić objawy cyfrowego zmęczenia wzroku?
Korzystanie z okularów relaksacyjnych daje dużo dobrego i odmienia jakość codziennej pracy z urządzeniami elektronicznymi. Warto jednak pamiętać, że higiena narządu wzroku podczas czytania i pracy z komputerem też jest ważna. Najlepiej wyłączyć komputer i dać oczom odpocząć. To jednak nie zawsze jest możliwe, dlatego pamiętaj, by:
- mrugać! Podczas patrzenia w ekran robimy to nawet pięć razy rzadziej, co w połączeniu z ciepłem monitora wysusza oczy;
- stosować krople nawilżające – przyniosą ulgę zawsze wtedy, kiedy oczy staną się suche i podrażnione;
- zadbać o ergonomię stanowiska pracy – odległość od monitora powinna wynosić co najmniej 50 cm, a ekran musi znajdować się na wysokości oczu;
- ograniczyć ilość odbić, pojawiających się na ekranie – w tym celu zmniejsz jasność ekranu, nie ustawiaj go naprzeciwko okna i regularnie go czyść;
- ćwiczyć wzrok – w przerwie od pracy lub czytania spójrz za okno i daleko położony przedmiot.Idealnie, jeśli będziesz robić to przez minimum dwadzieścia sekund co dwadzieścia minut.
W obecnych czasach – z powszechnym dostępem do komputerów i innych urządzeń elektronicznych – większość z nas narażona jest na syndrom widzenia komputerowego. Okulary relaksacyjne nie tylko poprawiają komfort codziennego życia, ale też chronią zdrowie. Jeśli i Twoja codzienność uwzględnia stały kontakt z monitorem, nie zwlekaj – umów się na wizytę u optometrysty i połącz soczewki relaksacyjne ze swoimi ulubionymi oprawkami.
Opracowanie:
Artykuł powstał w oparciu o publikacje naukowe i stanowi integralną część Poradnika Optometrysty. Zapoznaj się z artykułami zgromadzonymi w poradniku, aby dowiedzieć się więcej o soczewkach kontaktowych. W razie wątpliwości skontaktuj się z naszym zespołem optometrystów lub poradź się swojego okulisty. Zagadnienia prezentowane w artykule, szczególnie w przypadku problemów ze wzrokiem, należy skonsultować ze specjalistą.
Realizacja - Zespół optometrystów pod redakcją Krzysztofa Mendyka (Konsultant ds. Optometrii KODANO Optyk. Absolwent Katedry Chorób Oczu i Optometrii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Członek PTOiO. W branży optycznej od 2006 roku.)